Amerikan İngilizcesi, İngilizcenin Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanılan şekline, İngiliz İngilizcesi ise İngiltere’de kullanılan şekline denilmektedir.
Amerikan ile İngiliz İngilizcesi arasındaki farklar telaffuz, gramer, sözcük, imla, noktalama, deyimler ve tarihlerin ve numaraların şekillerini içermektedir.
Amerikan İngilizcesi ile İngiliz İngilizcesinin Tarihi
Amerikalıların İngilizce ile tanışmaları, İngiliz kolonizasyonu aracılığıyla 17. yüzyılın başlarında olmuş ve İngiliz imparatorluğunun gücü nedeniyle de dünyanın pek çok kısmına yayılmıştır. Yıllar içerisinde Amerika Birleşik Devletleri’nde ve İngiltere’de konuşulan İngilizce çeşitli yönleriyle birbirinden ayrılmaya başlamıştır. Bu ayrılma, Amerikan İngilizcesi ve İngiliz İngilizcesi olarak iki lehçenin oluşmasına yol açmıştır.
Amerikan ve İngiliz aksanı
Amerika’nın 1776 yılında İngiltere’den bağımsızlığını kazanmasından önce Amerikan ve İngiliz aksanları birbirine benzerdi. Her ikisi de ‘r’ sesinin sertçe söylendiği bir aksana sahipti. 1776’dan sonra aksanlar ayrışmaya başladı ama Amerika’daki İngiliz aksanı, İngiltere’deki İngiliz aksanına göre daha yumuşak bir şekilde değişti.
- yüzyılın sonuna doğru İngiltere’nin güneyinde, özellikle zengin sınıf arasında ‘r’ sesinin sertçe vurgulanmadığı bir söyleniş hakim oldu ve bu ‘prestij’ standart bir hale geldi ve o zamandan beri de tüm İngiltere’ye yayıldı.
Buna karşın çoğu Amerikan aksanı ‘r’ vurgulu kalarak değişmedi. Bir iki istisna dışında: New York ve New England aksanları belki de İngiltere bağlantılarından dolayı ‘r’ vurgusuz aksan halini aldı. İrlanda ve İskoçya aksanları ise ‘r’ vurgulu kaldı.
Günümüzde Amerikan ve İngiliz İngilizcesi birkaç tip aksana sahiptir ve gerçek Amerikan veya İngiliz aksanı diye bir şey kalmamıştır.
Zaman kullanımlarındaki farklar
İngilizcedeki yakın geçmiş zaman(present perfect) adından da anlaşılacağı üzere şu ana etkisi olan ve yakın geçmişte gerçekleşen bir eylemi anlatmak için kullanılır. Örneğin: I’ve misplaced my pen. Can you help me find it? Amerikan İngilizcesinde ise geçmiş zaman da kullanılabilir. Örneğin: I misplaced my pen. Can you help me find it? Ama İngiltere İngilizcesinde, bu örnekte geçmiş zaman kullanılması yanlış olarak düşünülür.
İngiltere İngilizcesindeki yakın geçmiş zaman ile Amerikan İngilizcesindeki geçmiş zamanın kullanımındaki diğer bir fark da already, just ve yet sözcüklerinin kullanımıdır.
İngiliz İngilizcesi: I’ve just had food. Have you finished your homework yet?
Amerikan İngilizcesi: I just had food. VEYA I’ve just had food.
Sözcük farklılıkları
Bazı sözcükler İngiltere İngilizcesinde bir anlama gelirken, aynı kelime Amerikan İngilizcesinde başka bir anlama gelebilir ve bu durum tam tersi için de geçerlidir. Mesela İngiltere İngilizcesinde ‘atlet’ sadece atletizm müsabakalarına katılan kişiye denilirken, Amerikan İngilizcesinde ‘atlet’ genel anlamda herhangi bir spor dalında spor yapan kişiye denilmektedir.
Yazımdaki farklılıklar
Her iki İngilizcede de farklı yazılan pek çok sözcük vardır. Amerikan ve İngiliz İngilizcesi arasındaki yazım farklılıklarının büyük bir çoğunluğu şu kategorilere denk gelmektedir:
Latinceden türeyen sözcükler
- -our (İngiliz) ve -or (Amerikan). Örnek colour – color
- -re (İngiliz) ve -er (Amerikan). Örnek centre – center
- -ce (İngiliz) ve -se (Amerikan). Örnek defence – defense
Yunancadan türeyen sözcükler
- -ise (İngiliz) ve -ize (Amerikan). Örnek centralise – centralize
- -yse (İngiliz) ve -yze (Amerikan). Örnek analyse – analyze
- -ogue (İngiliz) ve -og (Amerikan). Örnek dialogue – dialog
Amerikan İngilizcesinde ‘ae’ ve ‘oe’ sadeleştirilir. Örnek gynaecology – gynecology
Edat kullanımındaki farklılıklar
İngiltere ve Amerikan İngilizcesi arasında edat kullanımı yönünden de birkaç farklılık vardır. Örneğin: İngiliz İngilizcesinde ‘play in a team’ denilirken, Amerikan İngilizcesinde ‘play on a team’ denilmektedir.
Fiil kullanımındaki farklılıklar
Amerikan ve İngiliz İngilizcesinde bazı fiiller farklı şekillerde kullanılır. Örneğin: ‘to dream’ fiili için Amerikalılar geçmiş zaman olarak ‘dreamed’ kullanırken, İngilizler geçmiş zaman için ‘dreamt’ kullanmaktadır. Aynı şey ‘learned’ ile ‘learnt’ için de geçerlidir.
ÖZLEM ARSLAN
Differences Between American English and British English
American English is called the form of English used in the United States, and British English is the form used in the UK.
Differences between American and British English include pronunciation, grammar, vocabulary, spelling, punctuation, idioms, and shapes of dates and numbers.
The History of American English and British English
Americans were introduced to English in the early 17th century through the British colonization and spread to many parts of the world due to the power of the British empire. Over the years, English spoken in the United States and England has started to differ from each other in various aspects. This divergence led to the formation of two dialects, American English and British English.
American and British accents
Before America gained independence from Britain in 1776, American and British accents were similar. Both had a harsh accent to the ‘r’ sound. After 1776 the accents began to diverge, but the British accent in America changed more gently than the British accent in England.
Towards the end of the 18th century, in the south of England, especially among the wealthy class, a saying that the ‘r’ sound was not harshly emphasized prevailed, and this ‘prestige’ became the standard and has since spread throughout England.
By contrast, most American accents remained steady with the ‘r’ emphasis. With a few exceptions: New York and New England accents have become ‘r’ unstressed accents, perhaps due to UK connections. Irish and Scottish accents remained with the ‘r’ emphasis.
Today, American and British English have several types of accents and there is no such thing as a true American or British accent
Differences in Tense Usage
As the name of the present perfect in English implies, it is used to describe an action that has an effect on the present and has taken place in the recent past. For example: I’ve misplaced my pen. Can you help me find it? In American English, the past tense can also be used. For example: I misplaced my pen. Can you help me find it? But in British English, using the past tense in this example is considered incorrect.
Another difference in the use of the recent tense in British English and the past tense in American English is the use of the words already, just and yet.
British English: I’ve just had food. Have you finished your homework yet?
American English: I just had food. OR I’ve just had food.
Word differences
Some words can mean one thing in British English, while the same word can mean something else in American English, and vice versa. For example, in British English, ‘athlete’ refers only to the person participating in athletics competitions, while in American English, ‘athlete’ is generally called a person who does sports in any sport.
Differences in spelling
There are many words that are spelled differently in both English. The vast majority of spelling differences between American and British English fall into the following categories:
words derived from Latin
-our (British) and -or (American). Example color – color
-re (British) and -er (American). Example center – center
-ce (British) and -se (American). Example defense – defense
Words derived from Greek are
-ise (English) and -ize (American). Example centralise – if centralize is
-y (British) and -yze (American). Example analyze – analyze
-ogue (British) and -og (American). Example dialogue – dialog
In American English, ‘ae’ and ‘oe’ are simplified. Example gynecology – gynecology
Differences in the use of prepositions
There are also a few differences in the use of prepositions between British and American English. For example: while it is called ‘play in a team’ in British English, it is called ‘play on a team’ in American English.
Differences in verb usage
Some verbs are used differently in American and British English. For example: Americans use ‘dreamed’ as past tense for the verb ‘to dream’, while British use ‘dreamt’ for past tense. The same goes for ‘learned’ and ‘learnt.
ÖZLEM ARSLAN
